مرحله انشامرحله جعل حکم، توسط قانون‌گذار را مرحله انشاء می‌گویند. ۱ - تعریف مرحله انشاءمرحله انشاء از مراحل حکم بوده و عبارت است از مرحله جعل ( وضع ) حکم از جانب شارع یا قانون‌گذار، به این بیان که: پس از آن که مولا در مرحله اقتضا، فعل را دارای مصلحت و یا مفسده دید حکم مناسب آن را جعل می‌نماید مانند این که در صورت وجود مصلحت ملزمه، حکم به وجوب ـ مانند نماز ـ و در صورت وجود مفسده ملزمه حکم به حرمت ـ مانند قتل و سرقت ـ می‌نماید. چنان که در صورت وجود مصلحت غیر ملزمه یا مفسده غیر شدید به استحباب یا کراهت حکم می‌کند. ۲ - بیان کتاب منتقی الاصولدر کتاب " منتقی الاصول " آمده است: " ثانیها: مرتبة الانشاء و هی ان ینشأ الحکم و یوجد بوجود انشائی بلا ان یصل الی مرحلة البعث او الزجر ". [۲]
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۴۹-۵۰ .
[۴]
بروجردی، محمد، مختلف الاصول، ص۱۸۳.
[۶]
فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۳۰۷-۳۰۸.
[۸]
ذهنی تهرانی، محمد جواد، تحریر الفصول، ج۴، ص۱۸.
[۹]
سبزواری، عبدالاعلی، تهذیب الاصول، ج۲، ص۱۸.
[۱۱]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۰، ص۱۰۱.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۲۵، برگرفته از مقاله «مرحله انشاء». |